Knutselen en spelen

Vannacht zag Ria dat de lampen nog aan waren in de huiskamer en dat de TV nog aan stond. Zouden de kinderen er nog zijn? Stiekem gekeken en er was niemand meer. Rond 01.00 uur was de elektriciteit weer uitgevallen, dat gebeurt nogal eens en toen is Sheila naar bed gegaan. Toen alles het weer deed was ze er niet meer om het uit te schakelen. De materialen voor de schommel waren nog niet compleet en Ruud ging naar de stad lopen. De weg binnendoor is korter en in een half uur stond hij bij Tuskys voor de deur. Nu het niet meer geregend heeft zijn de wegen weer een stuk droger en harder en dat liep veel beter. Met de juiste bouten en gekleurd papier kwam hij weer achter op een motorfiets terug. Ria was naar Kiota gelopen en de vraag om te mogen tekenen kwam zodra ze haar zagen, maar eerst moest de eetzaal geveegd en gedweild worden. Zomaar uit het niets lagen er twee klosjes garen en een naald bij de TV en konden we de Unox muts van Edward nu samen gaan herstellen. De kinderen zijn allemaal zeer leergierig en in de vakanties wordt er door de oudere kinderen elke dag hard gewerkt. Van eten koken, het huis vegen en dweilen, de was doen, tuinieren, de tuin sproeien elke dag, tot de kleinste in bad doen en er wordt dan geen onderscheid gemaakt tussen jongens en meisjes. De taken van Wilson de huismoeders konden zo iets verschuiven en Wilson heeft de hele ochtend hout zitten hakken en buiten uitgespreid om te laten drogen. In dit nieuwe fornuis moeten kleine houtjes en het was nogal een hele klus om dat grove hout heel klein te hakken. Ook moet het goed droog zijn, dan is er helemaal geen rook meer in de buitenkeuken. In overleg hebben we een man laten komen met een kettingzaag, maar hij vroeg veel te veel geld. We hebben hem weer laten gaan. Voor die 2500 Ksh kun je een vrachtwagen met kort en klein hout laten komen. Dus Shawn zal moeten beslissen wat hij met zijn geld zal doen. Of hakken of hout kopen. Weer in de eetzaal kwamen alle tekenspullen weer tevoorschijn en nu konden de kinderen zelf kiezen of ze willen tekenen of niet en de spullen zelf pakken en weer terug leggen. Het werkte, maar controle blijft nodig. Sinds we weer tekenen en knutselen is de TV niet veel maar aan geweest. Bij Kiota zijn er enorm veel vliegen. Ze zeggen dat die meegekomen zijn met de regens, het aantal is onbeschrijfelijk veel. Bij het huis waar we wonen, is dat niet het geval. Wat is waar? Er zijn, denken we, wel kuddes vee in de buurt van Kiota, dat zou een uitleg kunnen zijn. Na de lunch, die door een grote groep in de kamer van Shawn gegeten werd omdat er een tafel buiten stond voor het maken van chapati, zijn we gaan knutselen met vier oudste meisjes. Ze waren heel enthousiast en ze werkten vol overgave. Daar waar we zelf voor verwarring zorgden door de verkeerde kant in te knippen, ging het veel beter toen we er voor de meisjes lijnen op getekend hadden. Werken met gekleurd papier vinden ze heel mooi en voor de versiering hebben we glimmend pakpapier gekocht en daar kleine stukjes van geknipt. Carol schoof nog snel aan en ook John kwam meedoen en deed mee met Carol. Wat een rust als kinderen knutselen, tekenen, lezen en helpen met chapati maken. De kleine jongetjes schoven overal tussendoor en hun grijphandjes pakten alles wat ze maar tegenkwamen. Toen Ruud klaar was met de schommel ging hij de wiebelbankjes onder recht zagen en hoewel het geen gezicht was, stonden ze nu stabieler. Milkah en James waren heel nieuwsgierig naar de waterpas en de haakse hoek en wilden meehelpen. De interesse van de huismoeders voor wat de kinderen maken is nul, nul. Dit is volkomen onbekend terrein voor hen en ze weten zich er geen houding over te geven. Spelen is leren, is hier onbekend. Ook op school is er geen ruimte voor creatieve vakken en de kinderen kennen het niet. Daarom des te verbazend dat ze zo goed aan de slag gingen en met veel plezier prachtige ‘sterren’ te maakten. Intussen waren ze druk met chapati bakken en Bosco heeft zijn been verbrand met gloeiende oliespetters. Hij zat stilletjes in een hoekje met meel erop. Met een emmer koud water en een theedoek heeft hij een half uur gekoeld en daarna ging het snel beter met hem en zagen we hem weer meespelen. Kennedy staat vaak alleen en speelt niet vaak vanuit zichzelf mee. Ruud had de delen die nog over waren van de voetbalgoals naar de smid gebracht en ging die ’s middags weer ophalen. Een paar jongens haakten af om me te gaan omdat Josephine meeging. De goals bleken nog niet klaar en Ruud had een pittig gesprek met de jongens die Josephine buitensloten. Na een uur waren de goals wel klaar en werd kon er echt gevoetbald worden. Intussen speelden alle kinderen op de schommels, waren aan het badmintonnen en haalde Ria de volle bak met tennisballen onder uit de kast van Shawn en was iedereen mee aan het doen om de ballen in een emmer te gooien. Hoe simpel kan een spel zijn. Toen Ria met drie ballen tegelijk tegen de muur aan het ballen was wilden ze dat ook proberen, maar slechts één bal vangen was al een kunst. Weer op weg naar huis kwamen Teresia en Carol ons achterna om te zeggen dat we de camera vergeten waren. Ria is doorgelopen, Ruud is teruggegaan en dacht een kortere weg te hebben gevonden en heeft de dubbele afstand gelopen. Intussen had Ria en gesprek met Nancy over Kiota en Shawn. Ria heeft de ervaringen van deze week verteld en ze begrijpt onze gevoelens en standpunt ten volle. Als het niet verbeterd moet je er mee stoppen zei ze. Ook heeft ze de vraag gesteld wat Yvette heeft gedaan de afgelopen vier weken en ons antwoord moest zijn: niets. Ze maakt zich zorgen om haar zoon, want hij heeft in Kiota geen toekomst en ze gaf weer aan bang te zijn dat Yvette nu een relatie met hem is begonnen. Hij heeft geen toekomst met haar, ze is al 45 en hij is 32 en wil een gezin.

We hebben hier de Ugali, een Keniaanse maispuree, gegeten die Nancy gemaakt heeft met boter en zout. Het was totaal anders dan de Ugali in Kiota en het smaakte prima. Met Nancy en Leonard hebben we elke avond tijdens en na het eten een leuk en interessant gesprek. We vroegen het verschil tussen Ki Swahili en Swahili. Kiswahili is de taal en Swahili is een bepaalde stam. Het verhaal van de Noorse priester in Nairobi over het ontstaan van Kiswahili werd door Leonard nog verder uitgelegd en het komt van de Bantu uit de Congo. De Bantu zijn naar vele landen in Afrika getrokken en hebben het Kiswahili in deze landen gebracht. De taal is over geëvalueerd en veranderd in diverse dialecten, speciaal aan de kust waar Arabische invloeden zijn. We zagen de afgelopen jaren hier de wegen verbeteren en hoorden dat de chinezen die aangelegd hebben in ruil voor grondstoffen. Het vervolgverhaal hierop was dat daar waar de wegen zijn aangelegd er geen honden en katten meer zijn, allemaal opgegeten door de Chinezen. Uiteindelijk zijn we om 21.00 uur naar de kamer gaan en lekker vroeg gaan slapen.